Dodał admin, 2007-12-25 Autor / Opracowanie: Sebastian Kosowski

Projektowana ustawa o powszechnym uwłaszczeniu ma stać się fundamentem oraz osią orientującą dla pakietu przyszłych szczegółowych aktów prawnych

Uwłaszczenie ma być bezpośrednie i pośrednie. Pierwsze będzie polegać na nieodpłatnym uzyskaniu prawa własności do posiadanych budynków, lokali, gruntów, ogródków działkowych. Dojdzie do tego z mocy prawa, z chwilą wejścia w życie projektowanej ustawy. Drugi etap to uwłaszczenie pośrednie. Tu będzie można nieodpłatnie nabyć nieruchomości, akcje, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych bądź emerytalnych. W tym drugim etapie nie będą uczestniczyć ci, którzy już wcześniej zdążyli się uwłaszczyć. Wartość akcji (udziałów) jednostek uczestnictwa nabywanych nieodpłatnie w ramach uwłaszczenia pośredniego wynosić będzie dwanaście średnich wynagrodzeń w gospodarce narodowej.
Wszyscy obywatele polscy mają prawo do spadku po PRL. Tymczasem w efekcie realizacji programĂłw przekształceń własnościowych tylko niektĂłrzy stali się beneficjentami prywatyzacji. Wynikało to np. z zatrudnienia w prywatyzowanym zakładzie pracy – przekonują autorzy projektu ustawy o zasadach realizacji programu powszechnego uwłaszczenia obywateli Rzeczpospolitej Polskiej. Projekt podpisało 113 posłów.
Posłowie ci podkreślają, że nie ma ani logicznych, ani moralnych racji, dla których tylko niektórzy obywatele polscy mieliby prawo do korzyści wynikających z prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.
Obywatele RP, którym przysługuje: własnościowe prawo do lokalu, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego, lokatorskie spółdzielcze prawo do lokalu, staną się z mocy prawa ich właścicielami. Podstawę wpisu prawa własności do księgi wieczystej stanowi zaświadczenie wystawione przez zarząd spółdzielni.
Wyżej opisany sposób uwłaszczenia ustawa nazywa uwłaszczeniem bezpośrednim.
Z udziału w programie uwłaszczenia pośredniego wyłączeni mają być obywatele, którzy zostali uwłaszczeni w formie bezpośredniej. Taka jest ogólna zasada, od której przewidziano wyjątki, np. nie dotyczy ona tych, którzy wykupili mieszkanie lokatorskie, jeżeli preferencja, z jakiej skorzystali, nie przekroczyła dwunastu średnich wynagrodzeń miesięcznych w gospodarce narodowej (obliczonych na podstawie sześciu miesięcy poprzedzających datę, kiedy skorzystali z tej możliwości).
Ponadto w programie uwłaszczenia pośredniego nie będą uczestniczyć obywatele, którzy już wcześniej i na podstawie różnych tytułów uczestniczyli w prywatyzacji i zyskali walory przekraczające równowartość dwunastu średnich wynagrodzeń miesięcznych w gospodarce narodowej (obliczonych jak wyżej). Projekt wymienia cztery kategorie takich osób, które w tak znacznych rozmiarach na warunkach preferencyjnych nabyli nieodpłatnie akcje i udziały na podstawie ustaw: z 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych; z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych; z 30 kwietnia 1993 r. o Narodowych Funduszach Inwestycyjnych i ich prywatyzacji; z 26 sierpnia 1994 r. o regulacjach rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym. To samo dotyczy osób, które nabyły na zasadach preferencyjnych własność z zasobów Agencji Własnościowej Skarbu Państwa (mieszkania, grunty, budynki gospodarcze), na podstawie ustawy z 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa.
Ponadto, już bez ograniczeń co do wartości, w programie nie będą uczestniczyć ci, którzy: przejęli na własność mienie skarbu państwa: w związku z likwidacją przedsiębiorstwa państwowego w trybie ustawy z 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych; w trybie prawa upadłościowego. Ograniczenie to dotyczy także osób, które z mocy prawa nabędą członkostwo lub złożą oświadczenie o zamiarze nabycia członkostwa w pracowniczych funduszach emerytalnych utworzonych na podstawie ustawy z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Wyłączono także pracowników przedsiębiorstw państwowych i komunalnych, którzy w związku z ich likwidacją, upadłością lub prywatyzacją przejęli na własność mieszkania zakładowe będące własnością ich pracodawcy.