Gospodarka odpadami

Dodał admin, 2007-10-07 Autor / Opracowanie: Paweł Kowalewski

Każdy niezagospodarowany i nie mający określonego przeznaczenia produkt (surowiec, materiał, produkt finalny) nabywa właściwości odpadu.

Każdy odpad staje się surowcem (albo zasobem surowcowym) lub materiałem z chwilą jego zagospodarowania (a także przeznaczenia do zagospodarowania). Każda zatem materia (substancja) pozyskiwana, przetwarzana i przemieszczana przez człowieka może być zasobem i produktem użytecznym lub odpadem o różnej uciążliwości dla otoczenia. W przyrodzie nie ma, a człowiek nie wytwarza ani jednej takiej substancji, która miałaby wyłącznie właściwości odpadu i nie można by uczynić zeń surowca.
Powstawanie odpadów powinno być eliminowane lub ograniczane przez wytwarzających odpady i ich odbiorców niezależnie od stopnia uciążliwości bądź zagrożeń dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska, a także niezależnie od ich ilości lub miejsca powstawania.
Działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów powinny być planowane, projektowane i prowadzone tak, aby:
• zapobiegały powstawaniu odpadów,
• zapewniały bezpieczne dla środowiska wykorzystywanie odpadów, jeżeli nie udało się zapobiec ich powstaniu,
• zapewniały zgodny z zasadami ochrony środowiska sposób postępowania z odpadami, których powstaniu nie udało się zapobiec lub nie udało się wykorzystać.
Wytwarzający odpady jest obowiązany do stosowania takich sposobów produkcji i form usług lub wykorzystywania takich surowców i materiałów, które zapobiegają powstawaniu odpadów albo pozwalają utrzymać na możliwie najniższym poziomie ich ilość, a także zmniejszają uciążliwość bądź zagrożenie odpadów dla życia lub zdrowia i dla środowiska przyrodniczego.
Ważnym elementem polityki ekologicznej państwa, najbardziej zintegrowanym z gospodarką, który nie uzyskał dotychczas właściwej rangi, jest racjonalne użytkowanie, unieszkodliwianie i składowanie odpadów.
Przeciwdziałanie powstawaniu odpadów sprowadza się w zasadzie do konsekwentnej realizacji dwóch podstawowych zadań:
• ograniczania powstawania odpadów przez optymalne przetwórstwo surowców, materiałów i paliw oraz użytkowanie wyrobów,
• zwiększania (maksymalizacji) stopnia wykorzystania odpadów, których powstawania na obecnym poziomie techniki i technologii nie da się uniknąć, a także sukcesywne przetwarzanie odpadów nagromadzonych w poprzednich latach.
Odpady, których nie można racjonalnie wykorzystać, z uwagi na ich ilość, brak metod i środków lub opłacalnych technologii, muszą być składowane w sposób selektywny i bezpieczny dla środowiska. Odpady stwarzające szczególne zagrożenia dla człowieka i środowiska powinny być, w przypadku niemożliwości ich zagospodarowania, unieszkodliwiane metodami, które wtórnie nie zanieczyszczają środowiska.

Ograniczanie masy wytwarzanych odpadów do poziomu zapewniającego równowagę surowcową, ekologiczną i sanitarną nie da się osiągnąć bez daleko idących synchronizacji technologii i sposobu bytowania ludzi z kształtowaniem i funkcjonowaniem ekologicznej struktury na określonym terenie.
Doświadczenia krajów najbardziej zaawansowanych w ochronie środowiska wykazują, że minimalizacja wytwarzania odpadów „u źródła" jest najbardziej efektywną strategią w gospodarce odpadami.
Pomniejszenie ilości wytwarzanych odpadów przynosi bowiem wymierne korzyści ekonomiczne podnosząc efektywność procesów technologicznych, pobudzając rozwój techniki i organizacji w zakładzie, obniżając koszty związane z transportem, unieszkodliwianiem i składowaniem odpadów.
Zgodnie z definicją EPA (agencja ochrony środowiska w Stanach Zjednoczonych - Environment Protection Agency minimalizacja odpadów określana jest głównie jako redukcja wytwarzania odpadów u źródła lub recykling surowców.