Dodał admin, 2007-12-03 Autor / Opracowanie: Studentka_1984

Formy i tryb rozliczeń pieniężnych ustala prezes NBP. Podmioty gospodarcze i inne osoby prawne, a także osoby fizyczne gromadzą swe środki pieniężne na rachunkach bankowych

Rozliczenia między podmiotami gospodarczymi i osobami prawnymi przebiegają przeważnie za pośrednictwem banku i w formie bezgotówkowej. Pieniądz gotówkowy służy w zasadzie do ograniczonych kwotowo wpłat oraz rozliczeń tych jednostek z ludnością i między ludnością. Cały obieg pieniądza, zarówno bankowego, jak i gotówkowego zwane jest cyrkulacją pieniądza, a rozliczenia gotówkowe i bezgotówkowe wzajemnie się przeplatają.

•    Rozliczenia gotówkowe - Ogół czynności bankowych polegających na wypłacaniu, przyjmowaniu i przechowywaniu znaków pieniężnych nazywa się operacjami kasowo-skarbcowymi. Najprostszą formą operacji gotówkowej jest dokonanie wpłaty gotówkowej. Może ona być dokonywana w różnej formie (np. oprócz tradycyjnej – do kasy dziennej banku, również wpłacanie pieniędzy do tzw. skarbca nocnego, czy też odbieranie utargów gotówkowych za pośrednictwem tzw. inkasa samochodowego). Drugą grupę operacji gotówkowych stanowią wypłaty, które są dokonywane przez kasy dzienne banku lub, obecnie coraz powszechniej, za pośrednictwem bankomatów.

•    Rozliczenia bezgotówkowe
•    polecenie przelewu (jest najpopularniejszą i uniwersalną formą rozliczeń bezgotówkowych. Polega na wydaniu bankowi dyspozycji przelania określonej kwoty z rachunku bankowego płatnika na wskazany przez niego rachunek w dowolnym banku)

•    polecenie zapłaty (jest dyspozycją płatniczą udzieloną bankowi przez wierzyciela, aby obciążył określoną kwotą rachunek bankowy dłużnika i uznał nią rachunek wierzyciela. Dyspozycja wierzyciela zawiera równocześnie jego zgodę na cofniecie przez bank dokonanego rozliczenia, gdyby dłużnik odwołał polecenie zapłaty)


•    czek rozrachunkowy (jest najwygodniejszą formą bezgotówkowego regulowania tych płatności, które muszą być pokryte natychmiast. Jest to alternatywna forma rozliczeń w stosunku do polecenia przelewu)

•    akredytywa (bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu, zobowiązuje się pisemnie wobec beneficjenta akredytywy, że dokona wpłaty po spełnieniu przez niego warunków określonych w akredytywie. Jest to forma rozliczeń zabezpieczająca przede wszystkim interes dostawcy, chociaż uwzględnia również interes odbiorcy. Pierwszemu zapewnia natychmiastowe otrzymanie należności, drugiemu zaś pozwala uzależnić zapłatę od spełnienia przez dostawcę ustalonych warunków. Z tych względów nadaje się przede wszystkim do rozliczeń z nieznanymi kontrahentami)

•    karty płatnicze (mogą być wykorzystywane w płatnościach zagranicznych lub tylko krajowych. Mogą mieć formę karty debetowej lub karty kredytowej. Rozliczenia za pomocą karty debetowej muszą mieć pokrycie w saldzie rachunku bankowego jej posiadacza, natomiast karta kredytowa wystawiona przez określony bank informuje, że jej posiadaczowi udzielono kredytu. Posiadacz karty kredytowej może za jej okazaniem dokonywać zakupów, a należność pokrywana jest z jego rachunku bankowego, przy czym może on zaciągać w banku kredyt w ramach określonej umownie kwoty. Od wykorzystanego kredytu posiadacz karty płaci odsetki.)

•    rozliczenia planowe (wprowadzone są dla dostaw o charakterze periodycznym – polegają na okresowym (np. co 5 dni) przelewaniu przez odbiorcę na rzecz dostawcy określonych kwot, wynikających z planowych wartości dostaw. Różnicę między przekazywanymi wpłatami a wartością dostaw rozlicza się za dłuższy okres (np. miesiąc), co znacznie upraszcza technikę rozliczeń i zmniejsza pracochłonność czynności rozliczeniowych)